jeudi 30 juin 2011

L'albaru (3/3)

Una nuvella di
Paulu Franceschi

À u capu di una ora, Diana era sempri sottu u purtonu di l'Uffiziu di u Patrimoniu. Era un pocu incheta Diana. « Ma d'avè po quantunqua datu u listinu à un tipu ch'ùn cunniscia mancu ! » s'inchitava Diana. « Hè vera chì t'aia l'aria seriu, 'ssu tipu. Aia dittu un' ora, ma par avà po ùn ci hè nimu. Saria po ora ch'eddu ghjunghjissi. Uh ! La me sorti ! Uh ! La me sorti nera ! » pinsava Diana. « Ciò ch'aghju fattu ! M'hà scruccunatu, sì. Quissu, era un beddu bebbè ! M'hà arrubatu vinti anni di travagliu è di ricerca ! Uh salva, salva ! Socu stata cusì tonta di dà li u listinu »! À mumenti, Diana aia da metta à pienghja. Ma di colpu, sintì un rimori è difatti, ci era calchissia chì s'affaccava à u purtonu. Era ieddu ! Era l'impiigatu ! Li dissi:
–  T'aghju una bona nutizia ! I paroli sò stati validati ! I cumpremu. I vi pudemu cumprà, ma a sola cosa hè chì ùn i pudemu micca cumprà à trenta milla euroni, ma à vinti milla. Và bè quantunqua ?
–  Andarà listessu, dissi Diana.
È u tipu li purghjiti un sceccu di vinti milla euroni.
–  Allora eccu u vosciu sceccu.
–  Vi ringraziu.
–  È s'è vo t'aveti altri paroli, pinseti à no !
–  Isiè, isiè...


Annantu à a petra liscia, u telefuninu di Diana prughjittò a so luci putenti. U granitu grisgiu sparì è lasciò a piazza à un screnu culuritu tridiminsiunali. Diana feci corra i so dita annantu à a petra antica. Po Simonu s'avvicinò è intrì anch'eddu di ditu l'infurmazioni in u telefuninu, par via di a petra liscia. Po Diana purghjiti vinti milla euroni à Simonu. Quiddu cunteti i solda à freccia à freccia eppo i missi in istacca. Da quì à pocu, aia da essa fatta. A lenza di a tupizzola di l'ortu di a Strimina aia d'essa d'Anghjul'Antonu. Aia da essa a soia, sputica. L'attualisazioni di u cadastru, a publicazioni è a parcizzioni di i tassi, tuttu aia da essa fattu à tempu da quì à dumani, par via di u telefuninu è di u Ritonu.


Anghjul'Antonu era puri ghjuntu à quidda casetta. A porta, cù u so sopraporta in petra scalpiddinata, era chjusa. Annantu à a porta, ci era a mani morta. Anghjul'Antonu pichjeti trè volti à l'usciu. Ùn irispundia nimu. Ùn ci era nimu. Anghjul'Antonu intesi un ghjacaru chì abbaghjava. Quand'è dà, in u vangonu, viditi un omu, cù u so ghjacaru à fiancu, chì si ni cuddava pianu pianu. Fà chì l'aia vistu da in ghjò. Era forsi Felicianu l'omu. A 'di aiani ditta, à Anghjul'Antonu, chì Felicianu cunniscia podarsi calchì parola antica antica.
– Salutu ! Socu Anghjul'Antonu. V'aghju chjamatu arrisera.
– Ah ! Seti vò. A mi sò pinsata. V'aghju vistu da in ghjò.
– Hè teppa quì.
– Vuliati sapè di i paroli rari. Ci n'hè parechji chì i m'ani cherti. Li n'aghju dati bon'parechji. Ma faci dighjà parechji anni. Avà po ùn mi ni ferma più. Mancu una.
– Ùn cercu micca i paroli sputichi. Ma s'è vo t'aveti calchì parola chì ùn si senti più o ancu s'ùn si sà micca ciò ch'edda hè, par esempiu, m'intaressa listessa. T'ani u so valori, 'ssi paroli quì. Vi pagaraghju u prezzu.
– A primura di u prezzu ! Ma aspitteti ch'e cerchi. Ci poni ancu essa. Ah ! Mi pari d'avè intesu trè mesa fà una parola antichissima. Ùn m'invengu più bè quali hè chì a m'hà ditta. Socu vechju, t'aghju uttanta novu anni. M'hà da rivena... Aspitteti un' ugna...
– Piglieti u vosciu tempu, ùn ci hè nudda chì pressa. Ùn semu micca po in bocca à i ghjacari.
– Ah ! Avà ci socu. 'Ssa parola a cunnosci zi Anton'Santu chì stà in u paisolu di Turghjà. Hè vechju zerricu, quant'è mè. Ùn ci hè più cà i vechji cucchi com'è no chì poni sapè 'ss'affari quì ! Li dumandareti. Diti ch'è vo viniti da a me parti. A vi hà da dì, ieddu.


Anghjul'Antonu travagliava dipoi una meza ora in l'ortu di a Strimina. Aia riparatu i sarrenduli. Diana u fighjulava surridendu. Po Anghjul'Antonu vensi à pasà accantu ad edda. Diana missi a so mani in quidda d'Anghjul'Antonu. Eppo li dissi:
– Ci vulemu avvicinà un pocu di a tupizzola ?
– Com'è tù voli.
Eppo muvìni tremindù pianareddu versu a tupizzola. U locu era adumbratu, chì ci era mori arburi. I dui sposi erani avà accantu à 'ssi arburi. I fighjulavani.
– Quissu hè tamantu ! dissi Anghjul'Antonu, fighjulendu u fustu di l'arburi.
– Hè vera. Hè beddu maiureddu ! Dighjà, ti piaciaristi ch'edda fussi a toia, 'ssa lenza ?
– Comu ? Ma ùn hè micca a meia, a sa bè quissa.
– Isiè, ma pudaria essa a toia ? Ti piaciaristi o micca ?
Anghjul'Antonu ùn ebbi micca u tempu di risponda, chì Diana aghjustava:
– Ebbè à parta d'avali hè a toia. Tutti 'ssi arburi sò i toi avà ! I t'aghju compri ! M'hà vindutu a lenza Simonu. Avà ùn ci hè più nimu chì a pò cumprà. A lenza hè a toia par sempri !
Anghjul'Antonu firmeti stantaratu. Era sbiancatu di colpu. Paria chì u sangui fussi statu toltu da a so parsona. Diana fighjuleti 'ssa attitudina strana di u maritu, pinsendu ch'eddu era podarsi incausata da una troppa grandi gioia. Devi esssa affucatu da l'emuzioni è ùn pò dì nudda, ùn pò mancu parlà, pinseti Diana. Anghjul'Antonu fidiava l'arburi, ma paria chì i so ochji ùn i vidissini micca. Paria abbagliacatu da i fusti bianchi. Passetini parechji sicondi grevi, longhi longhi.
– Hè un beddu rigalu, dissi infini Anghjul'Antonu, à bassa boci.
– Ma chì t'ha, dissi Diana, incheta. Ùn sè micca cuntenti ? Ùn ti faci micca piaceri ?
– Ùn aghju nudda, nudda. Ben' sicuru, sò cuntenti. Hè un beddu rigalu, ti dicu.
– A sola cosa, ripresi Diana, aghju vulsutu venda calcosa. Era calcosa d'impurtantu, ma quì sò stata ubligata. Ùn ci hè statu mezu di fà altrimenti.
– È ch'ha vindutu ?
– Mi sò vindutu u me listinu di quattru paroli. Quì era ubligata, ùn ci statu versu di fà altrimenti, capisci o Anghjul'Antò, a capisci quissa ?
Anghjul'Antonu firmeti calchì siconda à ochji chjusi. Steti calchì siconda in u bughju. Diana sintia a mani di u maritu chì strignia a soia. Troppu forti.
– Mi strigni forti, dissi.
– Ancu eiu t'aghju fattu un rigalu.
Diana ùn vidia nudda. Chì Anghjul'Antonu ùn aia nienti in manu.
– Un rigalu ?
– U rigalu, l'aghju tinutu menti. È avà u ti docu. Hè una parola... Ma ùn avaria mai pinsatu ch'è tù avissi da venda u to listinu di quattru paroli.
– Una parola ? Qualessa ?
– Hè una parola urfanedda. Saria u nomu d'un arburi. Ma ùn si sà micca qualessu eddu hè. 'Ssa parola hè l'« àlbaru ».
– L'« albaru » ! Comu hè bedda ! Indù l'ha busca ?
– Hè Felicianu, un pastori chì stà in a Tassinca. M'hà dittu d'andà à veda un omu annosu chì stà in Turghjà, un certu zi Anton’Santu. È quiddu quà ùn aia più drittu di venda a parola nè di dà la, chì aia firmatu un documentu, ma m'hà datu l'adrizzu di un certu Saveriu chì stà in Bonifaziu. È quiddu, a m'hà vinduta.
– L'« albaru ». Quant'edda mi piaci, dissi Diana.
– Ma a sa, ié dinò aghju vulsutu venda calcosa par pudè la cumprà 'ssa parola chì ti mancava... Difatti, mi sò vindutu l'ortu di a Strimina...
Diana ùn rispirava guasi più. S'hà da vena menu fà chì, pinseti Anghjul'Antonu. Chì Diana paria com'è assuffucata. Anghjul'Antonu è Diana s'erani abbracciacati. Anghjul'Antonu sintia i lacrimi di a so donna chì falavani, caldi caldi, annantu à i so bucceddi.
Stetini un mumentu cusì, eppo i dui sposi si lintetini pianu pianu, vultendu si versu a tupizzola di l'ortu di a Strimina. Anghjul'Antonu fighjulava 'ssi arburi incù u so fustu arghjintinu. Ùn era micca leccia, ùn era micca olmu, nè quarciu, nè suvara, nemmenu tassu, nè alzu, nè frassu, nè quarciu, nè sorba, nè vetriccia, nè saliciu, nè tremula, nè mancu piobbu. Di colpu li parsi à Anghjul'Antonu d'essa accicatu è di senta com'è una musica arghjintina. U vintisgiolu s'era pisatu in a bucchetta è facia trimmà i casci di l'arburi... Anghjul'Antonu vidia quì un albaruchju, quà un albarettu, quinci un albaronu. quand'è dà un albarottu. Vidia dinò chì parti è più di a tupizzola di l'ortu di a Strimina era inalbarata, ma chì una piccula parti era disalbarata. Anghjul'Antonu fissava 'ssa albareta è ni vidia trimmà i casci. Li paria tutta un' organu trimendu chì sunava una sinfunia inedita, un capu d'opara trimenti, nienti cà par eddu. U vintisgiolu facia trimmà i casci di l'albari à più pudè è Anghjul'Antonu solu sintia 'ssa miludia maravigliosa, sunata da tutti 'ssi sturmenti arghjintini. À pocu à pocu, Anghjul'Antonu viditi i steddi chì s'accindiani, luminosi, in u sguardu di Diana. In a tuppizzola di l'ortu di a Strimina, cantavani l'anghjuli pà l'albaru è pà l'umanu ghjennaru !

Aucun commentaire:

Enregistrer un commentaire